Zakład Wodociągów i Kanalizacji

Zakład Wodociągów i Kanalizacji administruje siecią wodociągową o długości blisko 350 kilometrów. Dostarcza wodę dla blisko 7 tysięcy odbiorców (nie licząc wsi poza terenem gminy Krotoszyn), z czego ponad 6,3 tysiąca to gospodarstwa domowe.
Co roku część sieci wodociągowej oraz kanalizacyjnej podlega wymianie. Zakład wodociągów i kanalizacji w latach 1998-2005 przeprowadził szereg modernizacji i wymiany na sieci wodociągowej miasta i gminy Krotoszyn. Przeprowadzono wymianę zużytej sieci wodociągowej wraz z przyłączami w ulicach: Gołębia, Kaszarska, Rynkowa, Rawicka od Langiewicza do torów kolejowych, Piastowska, Polna, Mały Rynek, Floriańska od Małego Rynku do Słodowej, Raszkowska, Ostrowska oraz Fabryczna.
W 2005 roku zrealizowano wymianę sieci wodociągowej w obrębie miasta zamkniętymi ulicami: Zdunowska Piastowska, Kościuszki, 56 Pułku Piechoty Wlkp. Prace te były realizowane równolegle z budową kanalizacji deszczowej i sanitarnej, która była współfinansowana przez Miasto i Gminę Krotoszyn oraz Starostwo Powiatowe w Krotoszynie.

W latach 2005-2007 zrealizowano wymianę odcinków sieci wodociągowej w obrębie osiedla Parcelki. Prace te były prowadzone równolegle z budową sieci kanalizacji sanitarnej i deszczowej, na którą Miasto i Gmina Krotoszyn uzyskały dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej.
W 2009 roku wybudowano nową magistralę wodociągową przebiegającą wzdłuż drogi Chachalnia-Krotoszyn. Inwestycja obejmowała położenie dwóch równoległych, powiązanych ze sobą rurociągów. Takie rozwiązanie zapewnia ciągłość dostarczania wody ze stacji uzdatniania wody w Zdunach nawet w przypadku awarii jednego rurociągu.

W latach 2008-2010 Spółka uczestniczyła w realizacji projektu drogowego realizowanego przez Powiatowy Zarząd Dróg w Krotoszynie pod nazwą :"Budowa i przebudowa ciągu ulic powiatowych z włączeniem do dróg krajowych nr 15 i 36 w Krotoszynie - etap I zadanie II. W 2008 roku Spółka wybudowała sieć wodociągową w ul. Łukasiewicza, natomiast w 2010 w ul.Magazynowej (od ul.Kobylińskiej do ul. Rawickiej)
W latach 2010-2012 prowadzono prace wodociągowe na obszarze objętym realizacją przez Miasto i Gminę Krotoszyn projektu pod nazwą: "Uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej na terenie aglomeracji Krotoszyn - etap II". W tym okresie Spółka wybudowała nowe odcinki sieci wodociągowej w ul.Staszica (od ul. Łukasiewicza do ul. Bolewskiego), ul Zdunowskiej (od ul. Staszica do ul.Langiewicza), ul. Młyńskiej, ul.Bolewskiego, ul. Kołłątaja, ul.Sienkiewicza, ul.Ogrodowskiego, ul.Klonowicza, ul.Rawicka,ul. Langiewicza (od Zdunowskiej)

Ponadto w latach 2010-2012 wybudowano nowe sieci w ulicach: Ściegiennego, Więźniów Politycznych, Tyczyńskiego, Waryńskiego oraz Cmentarnej w Tomnicach.
ednocześnie w związku z szybko postępującą rozbudową zabudowy mieszkaniowej Spółka wybudowała nowe sieci na osiedlu przy ul.Gorzupskiej oraz w Salni i Smoszewie.

Trochę o technologii
Woda pobierana jest ze studni głębinowych w z pokładów czwartorzędowych z głębokości do 90m. Pobierana woda charakteryzuje się dobrą jakością. Woda ze studni dostarczana jest do 4 stacji uzdatniania wody pitnej z lokalizowanych w: Zdunach, Baszynach, Raciborowie oraz Chwaliszewie. Tam ulega procesowi uzdatniania i kierowana jest do systemu sieci wodociągowej.Jakość dostarczanej wody jest stale monitorowana przez laboratorium Spółki oraz okresowo przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego. Należy stwierdzić, że dostarczana woda spełnia wszystkie wymagania jakościowe.
Wszystkie urządzenia dozorowane są przez pracowników przez pełne 24 godziny. Nadzór nad obiektami sprawowany jest również poprzez nowoczesny system monitoringu. Pozwala on także na monitorowanie pracy urządzeń oraz sterowanie nimi. Daje to możliwość bieżącego reagowania na wszystkie sytuacje awaryjne.
W 2012 roku Spółka przystąpiła do budowy systemu monitorowania pracy sieci wodociągowej. W pierwszej kolejności zamontowane zostały urządzenia na sieci przesyłowej dostarczającej wodę do Zdun i Krotoszyna. System ten rejestruje ciśnienie i przepływ wody w sieci, co pozwala bardziej precyzyjnie dostosowywać pracę urządzeń na stacji uzdatniania wody. W 2013 roku opomiarowano w ten sam sposób sieć wodociągową służącą do sprzedaży wody poza Krotoszyn. Dzięki temu uzyskano dane dotyczące warunków funkcjonowania sieci w obrębie miasta.
W latach 2006-2007 na stacji uzdatniania wody w Zdunach dokonano wymiany materiału filtracyjnego na złoże chalcedonitowe. Pozwoliło to na uzyskanie lepszych parametrów wody od przewidzianych w obecnie obowiązujących przepisach. Jest to obecnie jedno z najlepszych rozwiązań technologicznych w zakresie uzdatniania wody. W następnych latach prace te były realizowane na stacjach uzdatniania wody w Raciborowie, Chwaliszewie i Baszynach.

Opis procesu uzdatniania wody
Stacja Uzdatniania Wody w Zdunach korzysta z dwóch ujęć i kilkunastu studni głębinowych o średniej głębokości około 90 m. Woda ze studni głębinowych pompowana jest na układ napowietrzania sprężarką z rozbiciem strugi. Następnie poddawana jest procesowi filtrowania w filtrach otwartych pracujących w układzie filtrów jednostopniowych. W razie potrzeby woda jest dezynfekowana podchlorynem sodu. Następnie pompami II stopnia jest podawana do sieci wodociągowej i zbiorników wody czystej. Zbiorniki pełnią funkcję retencyjną - gromadzą wodę przy małym zapotrzebowaniu i uzupełniają przy dużych przepływach.
Większość wisi na terenie gminy korzysta ze stacji uzdatniania wody zlokalizowanych w miejscowościach Baszyny, Raciborów, Chwaliszew. Na wiejskich stacjach uzdatniania woda pobierana jest także z ujęć głębinowych. Woda ze studni głębinowych pompowana jest na układ napowietrzania w ciśnieniowych aeratorach następnie jest filtrowana w filtrach ciśnieniowych pracujących w układzie filtrów jednostopniowych. W razie potrzeby woda jest dezynfekowana podchlorynem sodu. Następnie jest pompowana do zbiorników wody czystej skąd za pośrednictwem hydroforów trafia do sieci wodociągowej.

Zakład Wodociągów i Kanalizacji administruje także siecią kanalizacji sanitarnej. Długość sieci kanalizacyjnej w Krotoszynie wynosi 44,3 km, z czego 17,1 km to kanalizacja ogólnospławna, a 27,2 km to sieć sanitarna.
Budową sieci kanalizacji sanitarnej zajmuje się Miasto i Gmina Krotoszyn. Przedsiębiorstwo zajmuje się jej modernizacją.
W ostatnich latach Miasto i Gmina Krotoszyn kładzie bardzo duży nacisk na uregulowanie spraw gospodarki ściekowej. W kilku etapach wybudowano kolektor lewobrzeżny oraz dokonano rozdziału kanalizacji na ulicy Ostrowskiej, Karbowiaka, Armii Krajowej, Batalionów Chłopskich oraz na obszarze wsi Salnia, Lutogniew, Osusz. W latach 2005 - 2006 dzięki pozyskaniu środków unijnych uregulowana została gospodarka ściekowa na terenie osiedla domków jednorodzinnych "Parcelki". W latach 2010-2012 Miasto i Gmina Krotoszyn również z udziałem środków unijnych realizowała II etap uporządkowania gospodarki wodno-ściekowej na terenie aglomeracji Krotoszyn. W ramach tego przedsięwzięcia uregulowano system gospodarki ściekowej w południowo-zachodniej części miasta.
Obecnie w ramach tego samego projektu realizowana jest modernizacja oczyszczalni ścieków. Beneficjentem środków jest Miasto i Gmina Krotoszyn, natomiast Spółka jest podmiotem pokrywającym udział własny. To największa inwestycja realizowana ze środków własnych Przedsiębiorstwa. Na ten cel przeznaczymy około 5,2 mln. zł. Cała wartość projektu, według ceny ofertowej zamyka się kwotą 12,3mln. zł.
Jak wspomniano powyżej Spółka zajmuje się modernizacją sieci, która stanowi naszą własność. W ostatnich latach wyminiliśmy sieć kanalizacyjnę w ulicach: Rawicka, Fabryczna, odcinek Konstytucji 3 Maja, W 2005 roku wraz z Miastem i Gminą Krotoszyn oraz Starostwem powiatowym uregulowaliśmy gospodarkę ściekową na obszarze zamkniętym ulicami: Kościuszki, 56 Pułku Piechoty Wlkp., Zdunowska, Piastowska.
Głównym zadaniem inwestycyjnym w 2008 roku była modernizacja kanalizacji w rejonie ulic Zdunowska, Woskowa, Podgórna, Poboczna. Po raz pierwszy zastosowano metodę renowacji kanałów z pomocą rękawa. Polega ona na uszczelnieniu istniejącego kanału powłoką żywiczną termoutwardzalną.

Oczyszczalnia

W roku 1993 oddano do użytku mechaniczną część oczyszczalni ścieków. Część biologiczną oddano do eksploatacji w roku 1995. Uzyskano bardzo zadowalający efekt ekologiczny. Na oczyszczalnię trafiają ścieki z terenu miasta i gminy Krotoszyn. Ze względu na brak pełnej kanalizacji miasta i gminy część ścieków jest dowożona pojazdami asenizacyjnymi. Dopływające i dowożone do oczyszczalni ścieki przechodzą proces mechanicznego i biologicznego oczyszczania. Proces ten dodatkowo wspomagany jest środkami chemicznymi w celu spełnienia norm dotyczących oczyszczonych ścieków. Oczyszczone ścieki odprowadzane są do cieku Jawnik.

Nad prawidłową pracą oczyszczalni czuwa przez 24 godziny na dobę wykwalifikowany zespół pracowników obsługi oraz specjalizowane laboratorium chemiczne, które na bieżąco kontroluje proces oczyszczania wykonując analizy ścieków dopływających i ścieków oczyszczonych odprowadzanych do odbiornika.
Oczyszczalnia funkcjonuje bardzo dobrze czego dowodem są wyniki kontroli przeprowadzonych przez Państwową Inspekcje Ochrony Środowiska, które zawsze wypadały dobrze.
Jakość oczyszczonych ścieków odpowiada normą określonym w przepisach prawa. Podobnie jak w przypadku wody, jakość ta badana jest w sposób ciągły przez własne laboratorium oraz Państwową Inspekcje Ochrony Środowiska.

Opis procesu oczyszczania ścieków

Nieczystości płynne docierają do oczyszczalni kolektorem sanitarnym. Ze względu na brak pełnej kanalizacji miasta i gminy część ścieków jest dowożona pojazdami asenizacyjnymi. Podczas projektowania oczyszczalni uwzględniono możliwość rozbudowy czyli zwiększenia przepustowości obiektu. W chwili obecnej oczyszczalnia może oczyścić 8000 m3 ścieków dopływających w ciągu doby. Istnieje techniczna możliwość rozbudowy oczyszczalni do przepustowości 32000 m3 na dobę.

Krotoszyńska oczyszczalnia jest dwustopniowa tzn. mechaniczno – biologiczna.

Pierwszym urządzeniem na jakie trafiają ścieki są kraty znajdujące się w tzw. budynku krat. Ścieki na kratach są poddawane procesowi cedzenia w wyniku którego są zatrzymywane grubsze zanieczyszczenia transportowane wraz ze ściekami.
W budynku krat znajduje się także stacja zlewcza, gdzie odbierane są ścieki dowożone pojazdami asenizacyjnymi. Jest to stacja w pełni skomputeryzowana, która na bieżąco rejestruje ilość i pH przywiezionych ścieków. W momencie przekroczenia wartości pH następuje automatyczne odcięcie odbioru ścieków w celu zabezpieczenia prawidłowego funkcjonowania oczyszczalni.

Następnym urządzeniem technologicznym jest piaskownik. W piaskowniku ścieki są pozbawiane zanieczyszczeń mineralnych o średnicach około 1 mm generalnie zwanymi piaskami. Wydzielenie piasków ze ścieków jest realizowane poprzez zwiększenie przekroju poprzecznego koryta, jakim płyną ścieki. Za pomocą zwiększenia przekroju maleje energia zawieszonych w ściekach piasków w wyniku, czego osiadają na dnie piaskownika.

Po piaskowniku ścieki trafiają do osadnika wstępnego. Jest to ostatnie urządzenie pierwszego stopnia oczyszczania ścieków, czyli oczyszczania mechanicznego. W krotoszyńskiej oczyszczalni ścieków jest zainstalowany osadnik radialny. W osadniku wstępnym poprzez proces sedymentacji na jego dnie osiadają zanieczyszczenia organiczne zawieszone w ściekach. Z osadnika wstępnego otrzymujemy dwie frakcje tj. ścieki i osady ściekowe, które podlegają procesom dalszej obróbki.

Pierwsza frakcja, czyli ścieki po mechanicznym oczyszczeniu są przepompowywane do reaktora biologicznego gdzie rozpoczyna się drugi stopień oczyszczania tzw. oczyszczanie biologiczne. W reaktorze wykorzystując osad czynny są usuwane pozostałe zanieczyszczenia. Osad czynny jest to mieszanina bakterii, pierwotniaków, grzybów, które w swoich procesach życiowych przyswajają zanieczyszczenia zawarte w ściekach. Aby proces przyswajania zanieczyszczeń przebiegał prawidłowo należy zapewnić osadowi czynnemu odpowiednią ilość tlenu rozpuszczonego w mieszaninie osadu czynnego i ścieków. Służą do tego urządzenia zwane aeratorami (napowietrzacze). Pracują one w cyklu automatycznym w połączeniu z czujnikami tlenu rozpuszczonego. W wyniku procesów metabolicznych osadu czynnego otrzymujemy ścieki oczyszczone (czysta woda) oraz zwiększoną biomasę.
Następne urządzenie, czyli osadnik wtórny ma za zadanie oddzielenie osadu czynnego od czystej wody. Podobnie jak to miało miejsce przy osadniku wstępnym mieszanina osadu z wodą trafia do radialnego zbiornika gdzie pod wpływem sił grawitacji podlega procesowi sedymentacji, czyli osiadania. Wyodrębniona czysta woda jest kierowana do odbiornika, jakim w przypadku Krotoszyna jest ciek Jawnik. Osad czynny z osadnika wtórnego jest częściowo kierowany z powrotem do reaktora biologicznego jako osad recylkulowany (zaszczep nowych bakterii) a pozostała część trafia na początek procesu oczyszczania ścieków za piaskownik jako osad nadmierny (kondycjonowanie ścieków).

Jak zostało powiedziane wcześniej z osadnika wstępnego otrzymujemy dwie frakcje: ścieki mechanicznie oczyszczone oraz osady ściekowe.
Osady ściekowe wyodrębnione na osadniku wstępnym są kierowane na zagęszczacz w celu usunięcia z nich jak największej ilości wody. W zagęszczaczu osady są mieszane z polielektrolitem kationowym, który ułatwia usunięcie wody z osadów ściekowych.
Po zagęszczaczu osady ściekowe trafiają do otwartej komory fermentacyjnej gdzie zachodzi proces fermentacji metanowej w wyniku, którego otrzymujemy metan, wodę i osady ściekowe w małym stopniu szkodliwe dla środowiska. Z otwartej komory fermentacyjnej osady ściekowe mogą być kierowane na praskę do osadów lub na poletka osadowe gdzie zostają pozbawione pewnej części wody. Na prasce jest to mechaniczne wyciskanie wody, a na poletkach osadowych grawitacyjne odsączanie.